Een gezond lichaam is onbetaalbaar! Of nou ja, in spreekwoordelijke zin dan. Zo kan bijvoorbeeld een tandartsrekening behoorlijk oplopen als je een beetje pech hebt, maar er zal toch echt betaald moeten worden. En met wat extra pech krijg je een doorverwijzing naar een orthodontist. Reken er maar op dat je wit wegtrekt bij die rekeningen. En zo kennen we natuurlijk nog de fysiotherapeut, de orthopeed en nog talloze andere vakdeskundigen die zich bezighouden met het juist functioneren van ons bot- en spierstelsel.
De meeste van deze zorgprofessionals houden zich bezig met het herstellen van je lichaam. Er is natuurlijk niks fijner dan een lichaam dat pijnvrij en gezond is, en er is niks vervelender dan merken dat je beperkt wordt in je functioneren door fysiek ongemak.
En omdat voorkomen beter is dan genezen, gaan we in deze blogpost richten op preventie. Preventie van wat? Van een ongezonde en pijnlijke mond, van een oncomfortabele zit- en loophouding en preventie van slaap- en luchtwegproblemen. Is preventie te laat? Dan is er geen mooier moment dan nu om al deze vervelende verschijnselen de rug toe te keren! En dat alles door middel van je ademhaling.
Het klinkt te mooi om waar te zijn, maar dat is het niet; aan de hand van de juiste ademhaling kan je veel vervelende klachten voorkomen én genezen. Laten we kijken hoe onze ademhaling invloed heeft op verschillende aspecten van onze fysieke ontwikkeling.
Shut your mouth and save your life
In de 19e eeuw reisde Amerikaanse schilder en schrijver George Catlin door Noord- en Zuid-Amerika, om aan de hand van beeld en tekst de inheemse bevolking (Native Americans) vast te leggen. Zijn focus was in eerste instantie gericht op het documenteren van de culturen en gebruiken van de stammen, maar spitste zich steeds meer toe op een opmerkelijk verschijnsel.
Catlin merkte op dat de stammen die hij ontmoette gezondere, beter gevormde gezichten en lichamen hadden in vergelijking met de Europese kolonisten. Daarnaast leek het erop dat ze bijna nooit ziek werden. Er waren überhaupt geen chronische ziekten aanwezig. Ze hadden daarnaast kaarsrechte tanden, een sterke en brede kaaklijn en brede neusgaten. Waarom de inheemse bevolking deze fysieke kenmerken en krachtige gezondheid hadden? Zij wisten allang waar wij pas recent als westerse wereld achter komen: ademhalen door je mond is ontzettend slecht voor je lichaam.
Er waren bepaalde overtuigingen binnen de stammen die neusademhaling motiveerden. Zo was er een specifieke overtuiging dat door met een open mond te slapen, men de duivel of boze geesten zou kunnen inademen. Dit bijgeloof werd natuurlijk gekoppeld aan het feit dat de natives heel goed wisten dat je ziek wordt van chronische mondademhaling. Je leest hier meer over de uiteenlopende risico’s van chronische mondademhaling.
Omdat niemand ‘de duivel wil inademen’ werden er gewoontes ontwikkeld door deze stammen om neusademhaling te stimuleren. Zo merkte Catlin op dat moeders de lippen van hun kinderen met de vingers sloten na het voeden, of tijdens het slapen. Er werd daarnaast goed opgelet of kinderen in een houding liepen, zaten of sliepen waarin ze goed door de neus konden ademen. Ook werden baby’s in de warme seizoenen op armlengte gehouden, en in de koude seizoenen niet te warm gekleed zodat ze niet zouden gaan hijgen door de warmte. De kinderen in de inheemse stammen groeiden door deze gewoonten op met een traditie die al duizenden jaren werd geëerd, en gaven hem als volwassenen weer door aan de nieuwe generaties.
George Catlin schreef een boek over zijn bevindingen, genaamd ‘Shut your mouth and safe your life’. Hierin benadrukt hij de voordelen van neusademhaling en waarschuwt hij voor de negatieve gevolgen van mondademhaling.
Welk effect heeft mondademhaling op je orthopedisch stelsel?
Catlins ontdekkingen zijn erg belangrijk geweest in het vergroten van ons begrip van gezonde ademhaling. Chronische mondademhaling heeft verstrekkende gevolgen voor ons lichaam, waaronder ons orthopedisch gestel. Wanneer we niet door onze neus ademen heeft dit invloed op de groei en vorm van ons gezicht en onze kaken. Deze misvormingen uiten zich snel, en al op zeer jonge leeftijd. Merk jij op dat jouw kind veel door de mond ademhaalt? Lees dan hier hoe je dit kan veranderen! Hiermee kan je jouw kind in de toekomst behoorlijk wat gezondheidsproblemen besparen.
Tandgezondheid
Ten eerste kan chronische mondademhaling leiden tot een te smalle en hoge gehemelteboog. Tijdens de mondademhaling zakt de tong, die gewoonlijk tegen het gehemelte rust, naar de onderkant van de mond om ruimte te maken voor lucht. Hierdoor verliest het gehemelte zijn natuurlijke steun. Dit heeft op zijn beurt weer invloed op de kaak, die een V-vorm krijgt in plaats van de gezonde, normale U-vorm. In de V-vormige kaak is er niet genoeg ruimte voor de tanden waardoor deze scheef groeien en er orthodontische problemen ontstaan. Het is namelijk moeilijk om scheven tanden goed schoon te houden. Hierdoor krijg je bijvoorbeeld tandvleesproblemen en verhoogd risico op tandbederf. Ook kan je moeilijkheden krijgen met kauwen, slijt je tandglazuur snel en kan je spraakproblemen ontwikkelen.
Kaakontwikkeling
De verstoorde kaakontwikkeling zorgt er daarnaast voor dat je een groter risico hebt op bijvoorbeeld een teruggetrokken onderkaak en een verkeerde beet. Dit veroorzaakt weer spraak- en slikproblemen, doordat je te weinig ruimte hebt om je mond- en kaakspieren optimaal te ontwikkelen. De teruggetrokken kaak kan ook de ademruimte in de mond en keelholte verkleinen waardoor je minder makkelijk zuurstof tot je neemt. En de te kleine ademruimte en slappe spieren dragen bij aan snurken en slaapapneu. Twee verschijnselen die op hun beurt zeer ingrijpende gevolgen hebben voor je gezondheid.
Houding en spierspanning
Bovendien heeft chronische mondademhaling een directe invloed op de houding en de algehele spierspanning. Mensen die door hun mond ademen, neigen hun hoofd en nek meer naar voren te buigen. Dit creëert namelijk meer ruimte voor de luchtstroom in de mond en keelholte, die geslonken is door de misvormde kaak, en langdurige verslapping van de spieren in de mond en keelholte. Deze verkeerde houding zorgt op zijn beurt natuurlijk weer voor nieuwe problemen met betrekking tot nek- en rugpijn, en andere houding-gerelateerde problemen. Het hebben van een ongezonde kan het leven behoorlijk oncomfortabel maken.
Chronische neusademhaling
Door jezelf aan te leren door de neus adem te halen kan je de negatieve gevolgen van de mondademhaling tot een halt roepen, en mogelijk deels terugdraaien. Daarbij is het natuurlijk belangrijk om te beseffen dat de gevolgen van het overstappen op de neusademhaling van mens tot mens verschillen. Factoren zoals leeftijd, duur van de mondademhaling en eventueel losstaande orthopedische problemen hebben invloed op fysieke veranderingen.
Twijfel je aan de staat van je gezondheid? Dan is het verstandig om een arts of andere gezondheidsprofessional te raadplegen. Ook wanneer je veel last hebt van neusverstoppingen of allergieën is het goed om niet zomaar zelf aan de slag te gaan, maar om eerst professioneel advies in te winnen.
De inheemse stammen waar George Catlin veel tijd doorbracht hadden stuk voor stuk weinig tot geen problemen met hun tandgezondheid. Wij in de westerse wereld kunnen dat niet zeggen. Orthodontisten en tandartsen hebben hun handen vol aan onze gebitten die door de jaren heen telkens minder sterk zijn geworden. Onze kaken zijn te krap om onze tanden goed te kunnen dragen, met alle gevolgen van dien. De eerder besproken kaakproblemen uiten zich in bijvoorbeeld een overbeet, onderbeet, kruisbeet of open beet, die vaak orthodontische behandelingen vereisen om te corrigeren. Deze behandelingen zijn naar, langdurig en ze kosten veel geld.
Daarnaast zorgt het niet goed schoon kunnen houden van de tanden zorgt voor tandvleesproblemen. Wanneer dit niet, of niet goed genoeg behandeld wordt, kan je tandvlees terugtrekken en kan je zelfs tanden verliezen. Allemaal redenen dus om bij jezelf na te gaan of, en zo ja, hoe vaak jij door je neus ademt. Je lichaam en je portemonnee zullen je dankbaar zijn!
Hoe eerder, hoe beter!
Hoe eerder je jezelf traint om door je neus te ademen, hoe beter. Het leven is een stuk makkelijker en leuker wanneer je lichaam een beetje meewerkt. En daarvoor moet je af en toe je lichaam ook een handje helpen. Ben je al wat ouder en denk je: ‘het is voor mij toch al te laat’, probeer het dan alsnog! Niet geschoten is altijd mis. Lees in de blogpost ‘Mondademhaling vs. Neusademhaling’ meer over de vele uiteenlopende voordelen van overstappen op de neusademhaling. Die gaan nog veel verder dan alleen je orthopedisch stelsel en kunnen je leven behoorlijk verbeteren.
Ben jij al overtuigd en wil je direct aan de slag? Lees dan ook de andere blogs die op deze website staan voor waardevolle informatie! Zo kan je bijvoorbeeld lezen over hoe jij je bewust kan worden van je ademhaling, over hoe je mondtape gebruikt, en over specifieke ademmethodes zoals de Buteyko-methode. Hoe je het ook aanpakt, de eerste stap naar een gezonder leven begint bij het verzamelen van waardevolle informatie.
