Bijna iedereen heeft wel eens van de Wim Hof Methode (WHM) gehoord. Als het niet via de media is, dan wel via een familielid, kennis of collega die bij hoog en bij laag zweert dat het écht de moeite waard is om te proberen. En dat is niet zonder reden.
Wim Hof heeft wereldwijde bekendheid geworden dankzij zijn indrukwekkende prestaties in extreme kou. Maar hij bleef ook zeker niet onopgemerkt door zijn revolutionaire ademhalingsmethoden en door het ontwikkelen van de Wim Hof Methode; een combinatie van ademtechnieken, koudetherapie en mindsettraining. Naast het trekken van vele aanhangers, heeft hij met zijn methode ook de aandacht getrokken van de wetenschappelijke gemeenschap.
In die laatste groep worden zijn methoden echter nog niet altijd omarmd. De ene professional prijst zijn werk aan, waar de ander er grote vraagtekens bij zet. Even eerlijk: is er ooit een revolutie geweest waarbij de aanstichter niet een omstreden persoon was?
In deze blogpost verkennen we de achtergrond van Wim Hof. Wie was hij voordat hij internationale bekendheid kreeg? Wat bewoog hem tot zijn bijzondere ontdekkingen en schijnbaar onmenselijke prestaties? En wat draagt zijn methode bij aan ons bestaan?
Fietsen als basis
Wim en tweelingbroer André werden geboren op 20 april 1959 in Sittard, Nederland. Wim groeide op in een groot gezin met totaal negen broers en zussen. Al vanaf jonge leeftijd was hij enorm geïnteresseerd in de natuur, dieren en de fysieke en mentale kracht van de mens.
Als jonge jongen bezorgde hij vijf jaar lang elke ochtend kranten in zijn geboortestad. Sittard ligt in Limburg in een heuvelachtig gebied, en Wim reed door weer en wind op een oude fiets door de heuvels om de kranten bij de lezers te brengen. Zo’n fietstas vol kranten is natuurlijk behoorlijk zwaar. Door daarmee elke vroege ochtend berg op en berg af te fietsen werd Wim sterk. Niet alleen fysiek, zoals hij zelf zegt in zijn boek De Wim Hof methode: “Ik heb er ook van geleerd wat discipline is” (Hof, 2020). En naast dat het hem sterker maakte, genoot hij er ook van. De stilte, de vogels en andere dieren die hij tegenkwam, vond hij magisch, en die ervaring zorgde ervoor dat hij al vroeg ging nadenken over het mysterie van het leven.
Op 17-jarige leeftijd zijn Wim en zijn tweelingbroer André (die ook al jaren de krant bezorgde, net als Wim) samen op de fiets naar Spanje gestapt. Een behoorlijke tocht waarin Wim weer die hele sterke verbinding met de natuur voelde, doordat ze op gestaag tempo door het landschap trapten. Door te fietsen zagen ze veel van de omgeving, en hadden ze de tijd om alle indrukken op zich in te laten werken. De omgeving veranderde naarmate het klimaat veranderde. De mensen veranderden mee, en zo ook de natuur en architectuur.
Het sterke gevoel van verbinding met de natuur groeide meer en meer naarmate de tocht vorderde. Tijdens deze reis kwam Wim een Duitse man tegen met wie hij en André een stuk zijn op gefietst, en met wie Wim enorm verrijkende gesprekken voerde. Deze gesprekken leidden voor Wim tot een openbaring dat er een natuurlijke wijsheid bestaat. Een ‘weten’, dat wij allemaal van nature hebben. Echter, zegt Wim, zijn we vaak niet meer in staat om hierbij te komen door de manier waarop we leven.
De ontdekking
Eenmaal thuisgekomen is Wim als kraker gaan wonen in een grote groep mensen. Het was voor hem een ontzettend fijne manier om zich vrij te voelen, en om die vrijheid in te zetten voor het ontwikkelen van gevoelens van rechtvaardigheid, verbinding en creativiteit. Ondertussen verloor hij zijn gevoel van discipline niet. Op een zekere zondagochtend bevond hij zich, in de winter, in het Beatrixpark in Amsterdam om na te denken over het leven. Daar voelde hij zich plots aangetrokken tot het ijskoude water.
“Ik voelde een aantrekkingskracht die ik niet helemaal kon verklaren. Ik keek om me heen, maar er was niemand te zien. Ik kon me dus uitkleden en gewoon in mijn blootje het koude water ingaan, en dat deed ik dan ook. Ik herinner me nog goed dat ik helemaal geen last had van de kou, ik was gewoon nieuwsgierig. Die nieuwsgierigheid was veel sterker dan de temperatuur van het water. (…) En dat koude water had een onverwacht effect op mijn lichaam, namelijk dat ik me geweldig voelde.
Ik speelde een beetje met het dunne laagje ijs waardoor ik werd omringd (…). Ik keek naar het ijs – nog niet begrijpend, alleen maar kijkend – en ik dacht bij mezelf: ‘wow, ik kan gewoon in dit ijskoude water spelen! Ik ben het water! En alles is oké!’. Iedereen zei altijd dat je wel gek moest zijn als je het koude water in ging. Dan zou je dood gaan, zeiden ze. (…) Dat zijn we door onze conditionering gaan geloven, maar op dat moment verdween dat allemaal. Ik voelde me geweldig. Ik was niet zo heel lang in het water, misschien een minuut, of anderhalve minuut, maar wel lang genoeg om de verbinding te voelen. Het was een innerlijke bewustwording. Voorbij enige vorm van taal of intellectuele omkadering.” (Hof, 2020, p. 39)
Na deze indrukwekkende ervaring met het koude water ging Wim vol endorfine naar huis. Een paar dagen later ging hij weer het water in. Hij merkte dat hij in een reflex naar adem hapte wanneer hij in aanraking kwam met het koude water. Zijn lichaam reageerde instinctief.
Er ontstond na een tijd een routine. Elke dag ging Wim het koude water in, en zijn lichaam begon zich erop aan te passen. Zijn ademhaling veranderde wanneer hij in het koude water zakte en hij begon te merken dat zijn lichaam al snel reageerde op die ademhaling door te tintelen. Na het constante herhalen van zijn routine van kou en ademhaling, dag na dag, merkte hij dat hij zelfs vijf minuten lang zonder ademhaling kon.
Na verloop van tijd realiseerde Wim dat hij zo’n bewuste controle over zijn lichaam gecreëerd, dat hij zich in de kou enkel nog maar fantastisch voelde. In en uit het water. Hij realiseerde dat hij iets geweldigs ontdekt had.
Prestaties en wereldrecords
Wim ging door met het luisteren naar de wijsheid van zijn lichaam en zijn intuïtie. Hij zette zijn discipline in om zichzelf en de wereld telkens weer te laten zien tot hoeveel het menselijk lichaam echt in staat is. Toen zijn eerste vrouw in 1995 na een lang en vruchteloos hulptraject overleed door zelfmoord, moest Wim zich richten op het verdriet van zijn kinderen en op zijn eigen verdriet. Maar het versterkte ook zijn drang om de zoektocht naar de zelfhelende eigenschappen van de mens voort te zetten. Hij bleef zichzelf pushen en ontwikkelen, wat uiteindelijk geleid heeft tot zijn vele indrukwekkende prestaties. Het zijn er teveel om op te noemen, daarom staan hieronder een aantal van de meest bekende prestaties op een rij:
Eind 1998 waagde hij zich aan een van de eerste uitdagingen waardoor hij voor het eerst internationale aandacht verwierf. Gekleed in niet meer dan een zwembroek dook hij in het ijskoude water van de Noordpool. Hij zwom onder een 40 centimeter dikke ijslaag door. Een prestatie die niet alleen zijn uitzonderlijke fysieke vermogens onderstreepte, maar ook zijn mentale kracht en toewijding aan het verkennen van de grenzen van het menselijk lichaam. Het maakte duidelijk dat de kou voor Wim niet een vijand was, maar een bondgenoot die hem hielp zijn grenzen te verleggen.
In 2007 heeft Wim in Finland een marathon boven de Poolcirkel gelopen, gekleed in slechts een korte broek en sandalen. De reacties bestonden vooral uit ongeloof en respect. Veel mensen vroegen zich af hoe het mogelijk was dat iemand zulke extreme temperaturen kon weerstaan zonder bescherming.
Daarna volgde in 2009 de beklimming van de berg Kilimanjaro in minder dan 48 uur, in het gezelschap van 26 andere bergbeklimmers. Wederom was hij enkel gekleed in een korte broek en schoenen. Deze prestatie was een krachtige demonstratie van wat hij en ook anderen met zijn methode konden bereiken.
De wereld reageerde op Wim zijn talloze prestaties met een mix van bewondering, scepsis en nieuwsgierigheid. Sommige wetenschappers begonnen Wim zelf, maar ook zijn methoden te onderzoeken, terwijl anderen zijn claims in twijfel trokken. In één onderzoek werd aan hem en 73 andere mensen gevraagd om een vest aan te trekken waar koud water doorheen gepompt werd. Aan Wim de taak om ervoor te zorgen dat zijn lichaamstemperatuur niet zou dalen. Hij deed daarom zijn ademhalingsoefeningen tijdens het onderzoek, en liet daarmee inderdaad zien dat zijn lichaamstemperatuur niet werd beïnvloed door het vest.
Vervolgens werd hem gevraagd om geen ademhalingsoefeningen te doen, en niet zijn spieren aan te spannen, omdat het de testresultaten onbetrouwbaar maakte. Wim vroeg zich af hoe hij ondanks dit alsnog zijn lichaamstemperatuur kon reguleren, en realiseerde dat zijn lichaam het antwoord voor hem had. Hij stopte met erover nadenken, zette de intentie om warm te blijven, en verhoogde daarmee zelfs zijn temperatuur met een graad. Hiermee onderstreepte Wim de kracht van mindset, wat een groot onderdeel is van de Wim Hof Methode.
The Ice man en zijn Methode
Wim Hof zijn levensverhaal, wereldrecords en indrukwekkende prestaties dienen niet op de eerste plaats als bewijs van zijn uitzonderlijke capaciteiten, maar als een oproep tot het ontdekken van ons eigen potentieel. Wim Hof laat ons zien dat de grenzen van wat we kunnen bereiken vaak verder liggen dan we ooit hadden durven dromen. We kunnen met de Wim Hof Methode ons geestelijk en fysiek welzijn op een natuurlijke manier ondersteunen en verbeteren.
In zijn boek De Wim Hof methode: Overstijg jezelf met The Ice Man vind je verschillende ademtechnieken met verschillende doelen (Hof, 2020). Zo vind je er oefeningen voor ontspanning, ter verbetering van je sportprestaties en natuurlijk ook oefeningen om jezelf te verwarmen zonder hulpmiddelen van buitenaf. Daarnaast biedt zijn bedrijf, Innerfire, talloze cursussen, workshops, evenementen en nog veel meer, om ervoor te zorgen dat de kennis en ervaringen die Wim heeft opgedaan ook beschikbaar wordt voor anderen.
Wim Hof heeft een beweging ontketend die de grenzen van het menselijk potentieel opnieuw definieert. Zijn prestaties in extreme kou en de wetenschappelijke onderzoeken die met, en op hem zijn uitgevoerd, tonen aan dat er meer in het menselijk bereik ligt dan de wetenschap tot dan toe vast had kunnen leggen. De Wim Hof Methode combineert ademhaling, blootstelling aan kou en mindsettraining om deze potentie zichtbaar en toegankelijk te maken voor ieder mens. Want uiteindelijk is dat wat Wim is, net als jij en ik: een doodgewoon mens, die elke dag adem moet halen om te leven.
